Een vraag die bij mij de laatste tijd vaak opspeelt, is hoe het gesteld is met onze tuin en haar bijdrage aan het klimaat. Is onze tuin klimaatvriendelijk? Want als we alle tuinen in België samenvoegen als een waar tuincomplex, dan is het natuurlijk belangrijk dat we samen tuinieren op een manier die een positieve bijdrage levert aan het klimaat of op zijn minst klimaat neutraal is.
Maar wat is dat dan een klimaatvriendelijke tuin? Aan welke voorwaarden moet die voldoen en hoe kunnen we er zelf voor zorgen dat we onze tuin stap voor stap meer klimaatvriendelijk maken? Wil je weten welke vragen ik mij zoal stel bij het tuinieren en de impact van tuinieren op het klimaat? Lees dan gerust verder. Voor antwoorden over wat we nu echt kunnen doen, plan ik per topic de komende weken een aparte post te schrijven want dit brengt ons hier te ver. Dus nog even geduld.
Onderaan deze post geef ik ook wat referenties naar meer diepgaande lectuur (meestal in het Engels) want ik vind natuurlijk het warme water niet opnieuw uit. Wat ik wel reeds lang probeer is een aantal zaken toe te passen. En ik kan alleen maar blij zijn met het resultaat en hopen dat we allen als tuinders onze bijdrage leveren.
Systeemdenken :
Een eerste belangrijke voorwaarde om klimaatvriendelijk te tuinieren, is dat we onze tuin benaderen vanuit het principe van systeemdenken. Er wordt soms meewarig gedaan over het gebruik van grote termen, maar wat mij betreft is dit echt wel een noodzakelijke voorwaarde. Het betekent dat we op een holistische manier naar onze tuin kijken. Dat we beseffen dat alles in verbinding staat met elkaar. Dat we niet in vakjes denken, maar de tuin als een geheel zien van delen die elkaar beïnvloeden. Zo dien je een vijver niet als een apart gegeven te beschouwen, maar als een waterpartij die leven aantrekt, die zelfs koeling brengt etc. Of zo kan je de keuze van vaste planten niet los zien van hun invloed op bestuivers, op plagen en op de vruchtbaarheid van de grond. Als we het zo bekijken dan groeit het besef dat alles wat we doen van invloed is op het gehele ecosysteem van onze tuin. Dat we niet zomaar het gras kunnen maaien en bewateren zonder dat dit ook een impact heeft op de koolstof opslag, op de waterhuishouding van de grond, op de aanwezigheid van het ondergrondse leven, van de nuttige insectenpopulatie. Ik zou zo nog een eindje door kunnen gaan.
De vraag die je jezelf dus best stelt is : Bekijk ik mijn tuin al op deze wijze? Observeer ikzelf hoe in de tuin bepaalde zaken in verbinding staan met elkaar? En zo ja, probeer ik dan zaken toe te voegen, acties te ondernemen die een positieve bijdrage leveren aan mijn tuin-ecosysteem en op deze wijze dus aan het klimaat in het algemeen?
Vragen die ik mezelf steeds stel bij elke tuin-actie die ik onderneem :
Het is natuurlijk nagenoeg onmogelijk om alles op te sommen. Daar bestaan ook boeken voor. En ik vind het ook moeilijk om alles toe te passen, maar dan denk ik, elke stap in de goede richting is meegenomen. Maar hier toch een overzicht van een aantal vragen waar ik bij het tuinieren zelf veel aandacht aan besteed en waarvan ik denk dat ze belangrijk zijn :
- Hoe ga ik om met het afval uit onze tuin en keuken?
- Draag ik zorg voor en beschouw ik de bodem als een waar voedselweb? Stimuleer ik het ondergrondse leven op een gezonde en natuurlijke manier?
- Wat met het gras in mijn tuin? Ben ik wel milieu bewust bezig wat betreft maaien, bemesten en bewateren? Wat wel doen en niet doen?
- Hoe ga ik om met water in de tuin? Wat kan ik nog beter doen?
- Zorg ik voor de bescherming en het aantrekken van bestuivers en andere nuttige insecten? Zijn mijn planten op dat gebied een goede keuze? Kan ik voor meer biodiversiteit zorgen en hoe dan?
- Is mijn tuin diervriendelijk en wat kan ik zoal doen om dit nog te verbeteren?
- Hoe zit het met mijn tuinontwerp en de selectie van planten en groenten. Hou ik rekening met hun impact op mijn tuin-ecosysteem? Welk systeem van moestuinieren pas ik toe? En wat zou ik kunnen veranderen?
- Ben ik selectief in het tuingereedschap en de eventuele machines die ik gebruik? besef ik wel genoeg welke impact die hebben op de bodem, de omgeving, het milieu in het algemeen?
Heb je zelf een manier om naar je tuin te kijken waar we iets van kunnen leren? Vragen die je je stelt, dingen die je toepast. Aarzel niet om te reageren onderaan dit bericht.
Als je toch al enkele antwoorden zoekt, hieronder wat nuttige links en lectuur :
